piątek, 29 marca 2024 05:34
Reklama
Reklama

Zapiski podróżnika i naukowca. Stanisław Tarnowski w Malborku

Stanisław hrabia Tarnowski, herbu Leliwa (1837–1917) należał niewątpliwie do luminarzy krakowskiej kultury i wybitnych (niezapomnianych do dziś) osobowości polskiej nauki drugiej połowy XIX i pierwszej dekady XX wieku [il. 1]. Był niestrudzonym badaczem historii i literatury polskiej, publicystą, politykiem oraz mistrzem słowa. Na jego wykłady w krakowskiej uczelni, w przeciwieństwie do innych profesorów, przychodziły rzesze studentów. Reprezentował konserwatywne poglądy polityczne i był gorliwym katolikiem wrażliwym na los słabszych.
Zapiski podróżnika i naukowca. Stanisław Tarnowski w Malborku
Elewacja północna Zamku Średniego, 2 poł. XIX w.; Archiwum Muzeum Zamkowego w Malborku

Galicyjski uczony wiele podróżował po Europie, a swoje opisy i wrażenia z odległych wojaży publikował m.in. w „Przeglądzie Polskim”. W roku 1888 w wydawnictwie „Czasu” w Krakowie ukazała się dwutomowa publikacja zatytułowana Z Wakacyj, będąca zbiorem pełnych odniesień do historii i literatury, erudycyjnych (aczkolwiek i nie wolnych od osobistego, emocjonalnego stosunku do zwiedzanych miejsc, osób, zabytków) wspomnień profesora z peregrynacji po Kresach Wschodnich i Zachodnich, które miały miejsce w latach siedemdziesiątych i osiemdziesiątych XIX stulecia. Drugi tom dzieła autor poświęcił swoim podróżom po dawnych Prusach Królewskich. Rozpoczynał go list dedykacyjny, którego adresatką została hrabina Maria z Potockich Sierakowska, żona Adama Sierakowskiego, pana na Waplewie, patrioty i krzewiciela kultury polskiej. Wówczas krakowianin zwiedził nadmorski Sopot, Gdańsk, Oliwę, Malbork, Elbląg, Frombork i Braniewo, Pelpin, oraz Waplewo i okolice.

Pobyt Tarnowskiego w Malborku miał miejsce 26 lipca i 10 sierpnia 1881 roku. Według niego – reprezentanta krakowskiej patriotycznej szkoły historycznej – stołeczny zamek rycerzy Zakonu Niemieckiego to miejsce, „którego nie można witać i żegnać bez ponurych uczuć nienawiści i złorzeczenia. To historyczna, to moralna stolica >>Krzyżackiego gadu<<”, z którego wyrosła pomimo pierwotnego upadku wielka siła krwiożerczego zaborcy pruskiego, zwalczającego wszystko co polskie.

opisie nadnogackiej warowni autor wspomnień wielokrotnie przywołuje Konrada Wallenroda – romantyczny poemat Mickiewicza; łączy fikcję z rzeczywistością, teraźniejszość z przeszłością, kiedy snuje swe refleksje na temat historii Zakonu i państwa pruskiego.

Więcej w Gazecie Malborskiej z dnia 21 sierpnia 2019 r.


Podziel się
Oceń

Napisz komentarz
Komentarze
zachmurzenie duże

Temperatura: 6°CMiasto: Malbork

Ciśnienie: 1001 hPa
Wiatr: 11 km/h

Reklama
test